برنامه جديد دولت براي كاهش مصرف آب
كارشناسان: ترويج ابزارهاي كاهنده مصرف آب و كاهش قيمت آن، بهترين جايگزين براي الگوهاي كم تاثير فعلي است


در حالي که به گفته وزارت نيرو امسال يکي از سال هاي بسيار بحراني در زمينه آب در کشور خواهد بود، به نظر مي رسد الگوهاي فعلي مديريت مصرف آب بيش از اندازه شعاري، تکراري ناکارآمد شده و از اين رو وزارت نيرو بايد گام هاي عملي جديدي در اين خصوص بردارد.
    به گزارش خبرنگار جام جم، با اين که هم اکنون فصل بهار تازه آغاز شده و بارندگي در بيشتر مناطق کشور جريان دارد، اما بنا بر اعلام وزارت نيرو تقريبا تمام استان هاي کشور از نظر منابع آبي در وضع بحراني و فوق بحراني قرار دارد. بر اين اساس با وجود بارش هاي مناسب در روزهاي گذشته، حجم آب ورودي به مخازن سدهاي کشور از ابتداي سال آبي جاري (مهر 93) تاکنون، 23 درصد در مقايسه با زمان مشابه سال آبي گذشته کاهش يافته است. اين در حالي است که حتي وضع آب در تهران نيز که اخيرا با بارندگي هاي مناسب روبه رو بود اکنون بحراني گزارش شده است. جالب است که پيش از اين وضع آب تهران فوق بحراني توصيف شده بود.
    در اين باره يک مقام مسئول در وزارت نيرو گفت: بارندگي هاي اخير باعث شد وضع ذخاير آبي تهران از شرايط فوق بحراني خشکسالي به بحراني بازگردد؛ با وجود اين فقط ۴ درصد حجم مخزن سد لار در شرق تهران از آب پر شده است.
    به گزارش مهر، خسرو ارتقايي افزود: از ابتداي سال آبي جاري (مهرماه ۹۳) تاکنون افزون بر ۲۲۶ ميلي متر بارندگي در سطح استان تهران ثبت شده است که در مقايسه با متوسط دوره بلندمدت چهل وهفت ساله، افزون بر ۱۰ درصد کاهش بارش را شاهد هستيم.
    اين مقام مسئول در وزارت نيرو اضافه کرد: افزون بر ۱۵۰ ميليون مترمکعب حجم مرده سدهاي زيرپوشش است و همواره بايد اين عدد از حجم ذخاير آبي کسر شود و آنچه را قابل استفاده است موردنظر قرار داد؛ پس مقدار مفيد آب ذخيره شده در سدهاي پنج گانه استان تهران، هم اکنون حدود ۲۷۰ ميليون مترمکعب است. با اين حال، باز هم مديريت مصرف آب و ترغيب شهروندان به صرفه جويي در دستور کار جدي قرار مي گيرد. با اين حال نگاهي به آماري که خود وزارت نيرو منشر کرده نشان مي دهد روش هايي که اين وزارتخانه براي مديريت مصرف آب در پيش گرفته بيشتر در حد تبليغات و دعوت مردم به صرفه جويي بوده و اقدام عملي کمتري در اين خصوص انجام شده است. به عنوان نمونه حميدرضا تشيعي، معاون نظارت بر بهره برداري شرکت مهندسي آب و فاضلاب کشور اظهار کرده که مردم در برابر تبليغات پرحجم و گسترده کاهش مصرف آب، از 20 درصد کاهش مصرفي که از آنان تقاضا شده بود فقط 2 درصد را محقق کردند.
    يکي از ابزارهاي موثري که مي تواند به طور عملي به مديريت مصرف آب کمک کند، فراگير کردن ابزارهاي هوشمند کاهنده مصرف آب است. همان گونه که لامپ هاي کم مصرف توانست در کنار اصلاح نسبي قيمت برق، مصرف برق را در منازل کاهش داده و طوري فراگير شود که استفاده از لامپ هاي پرمصرف تا حد زيادي در منازل ايرانيان فراموش شود. بنابراين به نظر مي رسد وزارت نيرو بايد چنين کاري را براي ابزار کاهنده مصرف آب نيز انجام دهد، اما به گفته کارشناسان، قيمت اين ابزارها هنوز به قدري بالاست که خانواده ها نه توان هزينه کردن براي آن را دارند و نه اصولاعزمي براي اين کار هست. بالابودن قيمت باعث شده است بسياري از شهروندان اصولااطلاعي نيز از وجود اين ابزارها نداشته باشند.
    بر اين اساس هم اکنون هر قطعه از وسايل کاهنده مصرف آب بين 75 تا110هزار تومان قيمت دارد که روشن است تهيه آن براي بسياري از خانواده ها مقدور نيست يا براي بسياري از خانوارها نيز در سبد هزينه شان توجيه اقتصادي ندارد. اين در حالي است که وزارت نيرو بايد به هر ترتيب از توليد کارخانه اي اين تجهيزات حمايت مالي و مقرراتي به عمل آورد يا به هر ترتيب طوري مديريت کند که هزينه نهايي تهيه اين تجهيزات براي خانوارها کاهش يابد.
    ابوالفضل صابر، واردکننده و توزيع کننده محصولات کاهنده مصرف آب در اين باره به خبرنگار جام جم گفت: بيشتر اين ابزارها در واقع سرشيرهايي است که به روش هاي مختلف کار مي کند؛ مثلابرخي از آنها آب را با هوا از شير خارج مي کند که اين امر باعث مي شود هم فشار آب بيشتر شده و هم آب کمتري خارج و مصرف شود. برخي ديگر نيز داراي چشم الکترونيک است و وقتي دست را زير شير آب مي گيريد، آب خارج و وقتي دست را از محدوده چشم الکترونيک بيرون مي آوريد، آب قطع مي شود. بنابراين اگر اين تجهيزات به خانوارها شناسانده شده و قيمت آن کاهش يابد، گام خوبي در صرفه جويي مصرف آب برداشته مي شود. وي افزود: اما اکنون دستگاه هاي کاهنده مصرف آب فراگير نيست و برخي شهروندان اصولااز اين موضوع خبر ندارند.
    وي اظهار کرد: از طرف ديگر اين سر شيرها فقط براي منازل مناسب است و در مکان هاي عمومي به دليل اين که داراي قيمت بالايي است و براحتي باز مي شود و قابل سرقت است، مشاهده و استفاده نمي شود.
    صابر درباره مصرف آب با استفاده از اين دستگاه ها گفت: با استفاده از اين دستگاه ها تا 70 درصد در مصرف آب صرفه جويي مي شود که بسيار در مشکل بي آبي کمک خواهد کرد.
    وي درباره ارائه يارانه توسط وزارت نيرو براي عرضه دستگاه هاي کاهنده مصرف آب اظهار بي اطلاعي کرد و افزود: از سوي وزارت نيرو هيچ اقدامي براي واردات اين محصولات يا کمک به کاهش قيمت تمام شده آن براي مردم انجام نشده است.
    صابر اظهار کرد: اکنون مدل هاي چيني اين محصولات هم وارد بازار شده که با نمونه اصلي بسيار متفاوت است و خريداران بايد در هنگام خريد به اين موضوع توجه کنند.
    اين چنين است که اگر برنامه هايي نظير حمايت از فراگير شدن ابزارهاي کاهنده مصرف آب و اقدام قاطع عليه مشترکان پرمصرف به دستور کار فرهنگ سازي وزارت نيرو اضافه شود، قطعا کمک بزرگي به تاثير بيشتر اين اقدامات خواهد شد.
    
    پول ابزارهاي کاهنده را قسطي مي گيريم
    در اين باره معاون نظارت بر بهره برداري شرکت مهندسي آب و فاضلاب کشور گفت: نصب پرلاتور کاهنده در سردوش و روشويي، دست کم 30 درصد مصرف آب بخش خانگي را کاهش مي دهد.
    به گزارش پايگاه اطلاع رساني وزارت نيرو، حميدرضا تشيعي با بيان اين که اولويت نخست بخش بهره برداري در سال 94، رويکردهاي جديد در مديريت تقاضا و مصرف آب است، اظهار کرد: در سال جاري تمام تلاش خود را براي فراهم سازي ابزارهاي لازم و جديد در بخش عرضه و تقاضا براي کنترل مصرف آب به کار خواهيم گرفت.
    وي افزود: در بخش عرضه، اولويت ما سرعت بخشيدن به طرح هاي تله متري و سامانه هاي هوشمند شبکه توزيع است که همزمان با مديريت فشار شبکه هاي توزيع بتوانيم مديريت دقيق تري روي توليد داشته باشيم و تقاضا را مديريت کنيم.
    تشيعي ادامه داد: هم اکنون اين برنامه در استان هايي مانند اصفهان، خوزستان و بخش هايي از تهران و مشهد انجام شده است و تلاش خواهيم کرد در ساير استان هاي کشور نيز اين برنامه عملياتي شود.
    معاون نظارت بر بهره برداري شرکت مهندسي آب و فاضلاب کشور با اشاره به برنامه هاي بخش مصرف نيز گفت: يکي از برنامه هاي مهم، تشويق مشترکان به نصب تجهيزات کاهنده مصرف با بهره گيري از توانمندي بخش خصوصي است تا بتوانيم در بخش خانگي نصب تجهيزات کاهنده را انجام دهيم.
    وي ادامه داد: نصب سردوش و پرلاتور کاهنده در روشويي در اولويت قرار دارد و در صورت امکان تامين پرلاتور کاهنده براي نصب در ظرفشويي و دستشويي منازل و تامين فلاش تانک کاهنده نيز انجام خواهد شد؛ اين تجهيزات در چند دسته تقسيم بندي شده است که بنابر سطح درآمد مردم و متناسب با شرايط اقتصادي مشترکان قسط بندي خواهد شد.
    معاون نظارت بر بهره برداري شرکت مهندسي آب و فاضلاب کشور درباره شرايط واگذاري اين تجهيزات به مردم، گفت: در مناطقي که مشترکان از تمکن مالي برخوردار هستند، نصب شيرهاي اهرمي و الکترونيک کاهنده در دستور کار است و در ساير مناطق، از نصب پرلاتور در روشويي و ظرفشويي استفاده خواهد شد.
    به گفته وي، هزينه نصب اين کاهنده ها حدود صد هزار تومان است که پس از آماده شدن برنامه اجرايي و ابلاغ آن به شرکت هاي آب و فاضلاب طي يک سال در قبوض آب تقسيط خواهد شد.
    
    الگوي اقتصادي آب رااصلاح کنيد
    در کنار اين، برخي مقامات وزارت نيرو معتقدند اصلاح الگوي قيمتي آب کمک موثري به صرفه جويي آن خواهد کرد. به گفته آنان، آب در کشور آن قدر ارزان است که خيلي از مردم به آن به عنوان مايه حيات نمي نگرند.
    در اين باره علي اصغر قانع، معاون برنامه ريزي و توسعه شرکت مهندسي آبفاي کشور با اشاره به اين که فاصله تعرفه تکليفي آب با قيمت تمام شده بايد به حداقل برسد، گفت: براساس پيش بيني دولت مقرر بود که در بودجه سال 1394 تعديل تعرفه توسط شوراهاي اسلامي شهر صورت گيرد، اما با تصويب بودجه در نهايت اين اقدام به شوراي اقتصاد محول شد و اميدواريم در سال 1394 فاصله قيمت تمام شده و فروش به حداقل برسد. وي به افزايش عوارض فروش آب شهري به ازاي هر مترمکعب از ده تومان به 15 تومان اشاره کرد و گفت: اين تعديل عوارض تاثيري بر درآمد صنعت آب ندارد و با اين مبلغ اتفاق مهمي در بخش روستاها نمي افتد.
    قانع با اشاره به متوسط قيمت تمام شده هزار توماني به ازاي هر مترمکعب آب شرب گفت: اکنون 300 تومان گرفته مي شود که به عبارتي ديگر مي توان گفت هر ليتر آب را سه ريال مي فروشيم. وي درباره امکان تعديل تعرفه آب در سال جاري اظهار کرد: تاکنون پيش بيني خاصي در اين زمينه صورت نگرفته است. فقط عوارض هر مترمکعب آب در شهرها از ده تومان به 15 تومان افزايش يافته است، اما با توجه به اين که درآمد حاصل از اين عوارض 39 ميليارد تومان است در مقابل نياز 4700 ميليارد توماني 924 مجتمع آبرساني روستايي خيلي تاثير گذار نخواهد بود.

منبع: روزنامه جام جم

نقل از: سایت تخصصی آب www.nowater.rzb.ir